Iedere vrouw krijgt er vroeg of laat mee te maken: de overgang. Toch voelt het voor veel vrouwen alsof ze er volledig onvoorbereid instappen. Vage klachten, plotselinge vermoeidheid, stemmingswisselingen of het gevoel jezelf kwijt te zijn — het is overweldigend én vaak verwarrend.
Wat veel vrouwen niet weten? Je leefstijl kan een enorm verschil maken in hoe je deze fase ervaart. Van voeding tot slaap en stressmanagement: je hebt meer invloed dan je denkt.
Wat gebeurt er eigenlijk in je lichaam?
De overgang is een natuurlijke fase waarin je menstruatie stopt en je vruchtbaarheid afneemt. Dit proces kan jaren duren en kent verschillende fases: de perimenopauze (de jaren vóór je laatste menstruatie), de menopauze (het moment waarop je een jaar niet hebt gemenstrueerd) en de postmenopauze (de jaren erna).
Tijdens deze periode schommelen je hormonen — vooral oestrogeen en progesteron — en dat heeft grote impact op je lichaam én je brein. En dat merk je.
Lees ook: Hormonen in balans: jouw sleutel tot gezondheid en welzijn
De overgang kent meer gezichten dan je denkt
De klassieke opvliegers en nachtelijke zweetaanvallen zijn bekend. Maar wist je dat overgangshormonen ook effect hebben op:
- Je stemming (prikkelbaarheid, somberheid, angsten)
- Je concentratie en geheugen (brain fog)
- Je gewicht en vetverdeling
- Je slaapkwaliteit
- Je libido
- Je hartslag (hartkloppingen)
- Je gewrichten (pijn en stijfheid)
Veel vrouwen realiseren zich niet dat deze klachten met de overgang te maken hebben. En helaas weten ook niet alle huisartsen dit tijdig te koppelen aan hormonale veranderingen.
Lees ook: Brain Fog? De impact van leefstijl op jouw mentale scherpte
Waarom leefstijl hét verschil maakt
Het goede nieuws: jouw leefstijl bepaalt in grote mate hoe intens je de overgang ervaart. Niet alles is maakbaar, maar veel wel beïnvloedbaar. Sterker nog, uit steeds meer onderzoek blijkt dat vrouwen met een gezonde leefstijl minder en mildere klachten ervaren (1, 2).
Hieronder lees je wat écht werkt:
Voeding: eet voor je hormonen
- Vermijd snelle suikers en bewerkte voeding; ze beïnvloeden je bloedsuikerspiegel en stemming.
- Voeg fyto-oestrogenen toe aan je menu (zoals in soja, lijnzaad, sesamzaad, peulvruchten).
- Zorg voor voldoende eiwitten (voor behoud van spiermassa) en calcium/vitamine D (voor je botten).
Onderzoek laat zien dat fyto-oestrogenen overgangsklachten zoals opvliegers kunnen verminderen (3).
Beweging: houd je lijf in balans
- Doe aan krachttraining (helpt tegen botontkalking en spierafname).
- Kies ook voor ontspannende beweging zoals wandelen, yoga of pilates.
- Beweging reguleert je stemming, stress én bloedsuikerspiegel.
Vrouwen die regelmatig bewegen hebben minder last van somberheid, opvliegers en slaapproblemen (2).
Slaap: rust is herstel
- Ga op vaste tijden naar bed, beperk schermtijd ’s avonds.
- Houd je slaapkamer koel en donker (ideaal bij nachtelijk zweten).
- Vermijd cafeïne en alcohol rond bedtijd.
Slaapproblemen zijn één van de meest voorkomende klachten in de overgang en kunnen versterkt worden door leefstijlgewoonten.
Stressmanagement: je zenuwstelsel tot rust brengen
- Ademhalingsoefeningen, mindfulness en ACT kunnen helpen bij overprikkeling.
- Maak tijd voor ontspanning, creativiteit en verbinding met anderen.
- Zeg vaker ‘nee’ — je hebt je energie nu harder nodig dan ooit.
Chronische stress verstoort je hormonale balans en versterkt overgangsklachten (4).
Hormoonsuppletie als aanvulling?
Soms is leefstijl niet voldoende en is medische ondersteuning nodig. Hormonale substitutietherapie (HST) is effectiever dan veel vrouwen denken, en bij correct gebruik veilig voor gezonde vrouwen in de vroege overgang (5). Laat je hierover goed informeren door een overgangsconsulent of gespecialiseerde huisarts.
Jij hebt meer invloed dan je denkt
De overgang is geen eindpunt, maar een overgang naar een nieuwe, krachtige fase in je leven. Hoe jij je voelt, hangt deels af van de hormonen — maar óók van hoe je voor jezelf zorgt.
💛 Dus nee, je bent niet gek. En je bent ook niet alleen. Je lichaam vraagt om aandacht. En met de juiste leefstijl kun jij deze fase niet alleen overleven, maar zelfs benutten als een hernieuwd begin.
