Steeds meer mensen kiezen voor lightproducten om calorieën te besparen of suiker te vermijden. Maar wat als die schijnbaar gezonde keuze toch risico’s met zich meebrengt? Een nieuwe studie in Cell Metabolism (2025) laat zien dat aspartaam, de zoetstof in veel lightproducten, reacties in gang zet die mogelijk kunnen leiden tot hart- en vaatziekten. In dit artikel leg ik uit wat de studie heeft ontdekt en wat dit voor jouw gezondheid kan betekenen.
Wat is aspartaam en hoe werkt het?
Aspartaam is een kunstmatige zoetstof die veel wordt gebruikt in lightdranken en andere producten. Het is ongeveer 200 keer zoeter dan suiker, waardoor er maar heel kleine hoeveelheden nodig zijn. Al jarenlang is er discussie over de veiligheid van aspartaam en andere kunstmatige zoetstoffen. Sommige onderzoeken stelden dat het veilig is, maar andere – zoals de systematische review van Azad et al. (2017) – waarschuwden juist voor mogelijke risico’s op het gebied van hart- en vaatziekten en stofwisseling (1).
De nieuwe studie van Wu et al. (2025) bouwt hierop voort en toont aan dat aspartaam, vooral bij regelmatig gebruik, tot ongewenste effecten kan leiden. Volgens de onderzoekers zorgt aspartaam ervoor dat je lichaam meer insuline aanmaakt. Insuline is een hormoon dat normaal gesproken helpt bij het regelen van je bloedsuikerspiegel, maar in dit geval stijgt het niveau zonder dat je bloedsuiker toeneemt. Dit kan leiden tot ontstekingen in de bloedvaten en zo bijdragen aan de ontwikkeling van hart- en vaatziekten (2).
De nieuwe inzichten: insuline en een ontstekingssignaal
Wat de studie extra interessant maakt, is dat de verhoogde insulineproductie leidt tot een toename van een stof die CX3CL1 heet. Je kunt CX3CL1 zien als een soort “alarm” in de bloedvaten. Deze stof zorgt ervoor dat bepaalde witte bloedcellen, monocyten genoemd, gaan kleven aan de binnenkant van je bloedvaten. Als deze cellen zich ophopen, kan dat leiden tot beschadigingen en verstoppingen, wat later kan resulteren in ernstige hart- en vaatziekten zoals een hartaanval of beroerte.
De studie liet bovendien zien dat als de werking van deze “alarmstof” wordt tegengegaan, de negatieve effecten van aspartaam op de bloedvaten vrijwel verdwijnen (2).
Wat vertelt de studie precies?
De onderzoekers deden experimenten bij zowel muizen als apen en kwamen tot de volgende bevindingen:
- Dosisafhankelijk effect: Hoe meer aspartaam er werd gegeven, hoe groter de schade aan de bloedvaten bleek te zijn. Dit werd aangetoond met behulp van kleurstoffen en weefselonderzoek.
- Belangrijke rol van een zenuw: De studie toonde aan dat een belangrijke zenuw, de vagus zenuw (die onder andere de spijsvertering regelt), nodig is voor het effect van aspartaam. Als deze zenuw tijdelijk wordt uitgeschakeld, vindt de toename van insuline niet plaats.
- Vergelijking tussen diersoorten: Zowel bij muizen als bij apen steeg het insulineniveau na het consumeren van aspartaam. Bij apen daalde de bloedsuiker zelfs, wat suggereert dat de reactie op aspartaam per soort kan verschillen.
- Het onderliggende mechanisme: De verhoogde insuline zorgt voor een toename van het “alarm” CX3CL1 in de bloedvaten. Hierdoor trekken witte bloedcellen aan, wat een ontstekingsproces in gang zet dat kan leiden tot schade en verstopping van de bloedvaten.
Wat betekent dit voor jou?
Als je vaak lightproducten drinkt of eet, is het slim om bewust stil te staan bij je inname van aspartaam. De studie suggereert dat regelmatig gebruik – en daarmee een langdurige verhoging van insuline – kan bijdragen aan schade aan de bloedvaten. Deze bevindingen sluiten aan bij eerdere onderzoeken, waarin langdurig gebruik van kunstmatige zoetstoffen ook in verband werd gebracht met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten en andere negatieve gezondheidseffecten (1).
Dat betekent niet dat één lightdrankje per week direct gevaarlijk is, maar het is wél verstandig om je totale inname in de gaten te houden. Kies bijvoorbeeld wat vaker voor een natuurlijk alternatief.
Tips voor gezondere keuzes
Wil je minder afhankelijk zijn van kunstmatige zoetstoffen? Probeer dan eens:
- Water met een smaakje – Voeg schijfjes citroen, limoen, komkommer of munt toe.
- Kruidenthee of (koude) infusies – Smaakvol en zonder zoetstoffen.
- Kokoswater of bruisend mineraalwater – Natuurlijk en verfrissend.
Conclusie: bewust kiezen voor je hartgezondheid
De studie van Wu et al. (2025) laat zien dat aspartaam niet zo onschuldig is als vaak wordt gedacht. Door een toename van insuline en een ontstekingssignaal (CX3CL1) kan schade aan de bloedvaten ontstaan, wat het risico op hart- en vaatziekten verhoogt. Hoewel er nog vervolgonderzoek bij mensen nodig is, geeft dit genoeg aanleiding om bewust om te gaan met je consumptie van lightproducten.
Blijf nieuwsgierig, kritisch en geef je lichaam wat het echt nodig heeft: voedzame, natuurlijke keuzes. Je hart zal je dankbaar zijn!
