Wist je dat je elke keer als je een tomaat eet, ook een beetje nicotine binnenkrijgt? En dat aubergines, aardappelen en zelfs paprika’s kleine hoeveelheden van deze beruchte stof bevatten? Geen zorgen: je hoeft niet meteen naar een afkickkliniek als je fan bent van moussaka of tomatensalade. Maar de link tussen nicotine en groenten is wel een interessante! In dit artikel duiken we in de wetenschap achter nicotine als stofje op zichzelf. Wat doet het precies in je lichaam? Waarom is het zo verslavend als het uit sigaretten komt, maar totaal onschuldig in je groenten? En zou nicotine misschien zelfs een helende werking kunnen hebben?
Wat is nicotine eigenlijk?
Nicotine is een natuurlijke stof die voorkomt in planten van de nachtschadefamilie. Denk aan tabak, maar dus ook aan tomaten, aubergines, aardappelen en paprika’s. De stof is een zogeheten alkaloïde: een bittere plantverbinding die planten gebruiken als bescherming tegen insecten (1).
Hoewel we nicotine vooral kennen van tabak en roken, is het eigenlijk geen ‘slechte’ stof van zichzelf. Het is de context (zoals roken) die het problematisch maakt. Maar daarover zo meer.
Waarom zit er nicotine in groenten?
Omdat tomaten, aubergines, aardappelen en paprika’s allemaal familie zijn van de tabaksplant. Ze bevatten dus van nature nicotine, al is dat in extreem lage hoeveelheden (1). Een paar voorbeelden:
- Tomaat: ca. 7 nanogram nicotine per gram
- Aubergine: ca. 100 nanogram per gram
- Aardappel: ca. 15 nanogram per gram
Ter vergelijking: een sigaret bevat gemiddeld 1 tot 2 milligram nicotine. Je zou dus letterlijk kilo’s aubergine moeten eten om hetzelfde binnen te krijgen als via één sigaret. En zelfs dan zou je lichaam het op een heel andere manier verwerken.
Waarom raak je niet verslaafd aan groenten?
Verslaving aan nicotine ontstaat door de manier waarop het het lichaam binnenkomt. Wanneer je rookt, bereikt de nicotine binnen 10 seconden je hersenen. Daar zorgt het voor een directe afgifte van dopamine – het beloningsstofje – wat een prettig gevoel geeft. En daar begint het verslavingsproces (2).
Bij groenten werkt dat heel anders:
- De opname verloopt via het maag-darmkanaal
- De hoeveelheid nicotine is miniem
- Er is geen directe ‘kick’ of dopaminepiek
Kortom: geen kick, geen craving, geen verslaving.
Lees ook: 5 tips om meer groenten te eten
Maar… heeft nicotine dan ook voordelen?
Best verrassend: ja, nicotine heeft ook een aantal potentiële gezondheidsvoordelen. In lage en gecontroleerde doseringen is het onderzocht op:
- Verbetering van cognitieve functies zoals aandacht en geheugen (3)
- Mogelijke bescherming tegen neurodegeneratieve ziekten zoals Alzheimer en Parkinson (2)
- Anti-inflammatoire effecten (1)
In laboratoria wordt nicotine zelfs bestudeerd als mogelijke therapie bij aandoeningen als colitis ulcerosa, schizofrenie en ADHD. Dat betekent natuurlijk niet dat we allemaal aan de nicotinepleisters moeten, maar het laat wel zien hoe complex deze stof eigenlijk is.
De nuance die vaak ontbreekt
Nicotine is niet hetzelfde als roken. Waar roken honderden giftige stoffen bevat, is nicotine puur een stofje met stimulerende eigenschappen. Verslavend? Ja – als je het in hoge doses snel in je bloedbaan krijgt (2). Schadelijk? Dat hangt volledig af van de manier waarop je het binnenkrijgt en in welke hoeveelheid.
Groenten met nicotine? Geen enkel probleem. Ze dragen eerder bij aan je gezondheid dan dat ze schade aanrichten.
Conclusie
Nee, je raakt niet verslaafd aan tomaten. Zelfs niet als je ze dagelijks eet. De nicotine in groenten is zo laag en wordt zo langzaam opgenomen dat je er niets van merkt. Sterker nog: het laat zien dat de natuur vol slimme stofjes zit die we beter mogen begrijpen.
Dus de volgende keer dat iemand je een tomaat aanbiedt, kun je met een knipoog zeggen: “Thanks voor de shot nicotine!”
