Je hoort het vaak: “Eet meer fruit, dat is gezond!” Maar wat als datzelfde gezonde tussendoortje vol zit met resten van bestrijdingsmiddelen? Zo kopte een recent rapport dat appels tot wel 40 keer per jaar worden bespoten. 😱 Een schrikbarend getal dat bij veel mensen vragen oproept. Moet je je zorgen maken als je een appel uit de supermarkt pakt? Of is het risico kleiner dan het lijkt? In dit artikel duiken we in de feiten, en fabels én wat jij kunt doen om bewuster te kiezen.
Wat zegt het rapport van PAN Europe?
Volgens PAN Europe, een organisatie die zich inzet voor minder pesticidengebruik in Europa, worden appels in Europa gemiddeld tot wel 40 keer per teeltseizoen behandeld met bestrijdingsmiddelen (1). Dat lijkt veel – en dat ís het ook. Appels behoren volgens het rapport tot de meest behandelde fruitsoorten in Europa. Ook in Nederland, waar de teelt van appels kwetsbaar is voor schimmels en insecten, worden regelmatig meerdere soorten bestrijdingsmiddelen ingezet.
Waarom worden appels zo vaak bespoten?
Appels zijn van nature gevoelig voor:
- Schimmels, zoals schurft.
- Insecten, zoals de appelmade.
- Bacteriële ziekten.
Omdat consumenten hoge eisen stellen aan het uiterlijk van fruit – geen plekjes, vlekjes of wormgaatjes – grijpen telers vaak naar bestrijdingsmiddelen om hun oogst te beschermen.
Ter vergelijking:
- Tarwevelden worden gemiddeld drie keer per jaar behandeld.
- Boomgaarden krijgen gemiddeld 15 tot 20 behandelingen per jaar.
- Appelbomen kunnen bij gevoelige rassen en natte lentes zelfs tot 40 keer per seizoen worden bespoten, vooral om schimmelproblemen te voorkomen en vlekvrije, commercieel aantrekkelijke appels te produceren (1).
Wat zegt de wet?
Gelukkig wordt het gebruik van pesticiden strikt gereguleerd. In Europa gelden Maximale Residu Limieten (MRL’s) die bepalen hoeveel resten er maximaal op fruit mogen zitten. Uit cijfers van de EFSA blijkt dat (2):
- 98% van de Europese appels binnen deze wettelijke limieten valt.
- Toch bevat 45% van de appels meerdere soorten residuen.
Dat laatste zorgt voor discussie, omdat nog niet volledig duidelijk is wat het effect is van een cocktail van verschillende middelen op de lange termijn.
Lees ook: Je dagelijkse dosis gif: ontsnap aan het cocktail-effect
Hoe zit het met biologische appels?
Bij biologische teelt worden natuurlijke of biologisch toegestane middelen gebruikt, en veel minder vaak. Maar ook biologische appels worden soms bespoten – alleen met andere middelen, zoals zwavel of natuurlijke insecticiden. Biologische appels bevatten over het algemeen minder en andere soorten residuen, en worden daarom door sommige mensen als gezonder beschouwd (3).
Wat kun je zelf doen?
Wil je het zekere voor het onzekere nemen? Dan kun je dit doen:
- Kies vaker voor biologisch, zeker bij appels, aardbeien en druiven.
- Was appels altijd goed onder stromend water. Dit verwijdert weliswaar niet alle stoffen, maar kan residuen verminderen.
- Schil de appel, hoewel je dan ook vezels en voedingsstoffen uit de schil mist.
- Varieer met fruitsoorten om je blootstelling te spreiden.
Lees ook: De Dirty Dozen 2024: Hoe veilig is ons groente en fruit?
De balans
Hoewel het schokkend klinkt – 40 keer bespoten! – laten experts keer op keer zien dat het eten van fruit, zelfs met sporen van pesticiden, veel meer gezondheidsvoordelen biedt dan het vermijden ervan. Vitamines, vezels en antioxidanten zijn onmisbaar in een gezond voedingspatroon. Of je nu kiest voor gangbaar of biologisch: een appel blijft een goede keuze. Toch eet ik ‘m zelf alleen biologisch 🍎
